پودر استخوان چیست و قیمت پودر استخوان در ایمپلنت
هنگامی‌که به‌دلیل بیماری پریودنتال، آسیب یا عفونت یک یا چند عدد از دندان‌های خود را از دست می‌دهید، ایمپلنت دندان تنها راه‌حل عالی، ایمن و طولانی‌مدت برای جایگزین کردن دندان‌های دائمی شما است. چراکه دارای یک ریشه مصنوعی است که دندانپزشک متخصص آن را به منظور نگهداشتن روکش مصنوعی درون استخوان فک قرار می‌دهد.
برخی از بیمارانی‌که قصد کاشت ایمپلنت دندان را دارند، پس از معاینه دندانپزشک متوجه می‌شوند که استخوان فک آنها شکل و ضخامت مناسب را برای پذیرش ریشه مصنوعی ایمپلنت ندارد. در این شرایط، دندانپزشک توصیه می‌کند که قبل از هرگونه اقدامی پیوند استخوان انجام شود تا استخوان فک استحکام لازم را برای پذیرش ایمپلنت پیدا کند.
معمولا پیوند استخوان با افزودن پودر استخوان خشک یا زنده به حفرات و فضاهای خالی استخوان فک انجام می‌شود. اغلب استفاده از پودر استخوان خشک توصیه نمی‌شود زیرا روند بهبودی بسیار طولانی‌تر خواهد بود. درحالی‌که پودر استخوان زنده که به تازگی از بدن موجود زنده تهیه شده است خیلی خوب رشد می‌کند. در ادامه به جزئیات بیشتری از پیوند استخوان و ویژگی‌های پودر استخوان اشاره خواهیم کرد.
پیوند استخوان چیست؟
پیوند استخوان که پیوند بلوک استخوان نیز نام دارد، یک روش ساده است که باعث افزایش عرض و ارتفاع استخوان فک در محل ایمپلنت می‌شود. اصولا مواد پیوند استخوان حاوی پودر استخوان، کلاژن و پروتئین هستند تا رشد استخوان را تحریک کنند. در حال حاضر روش‌های مختلفی برای پیوند استخوان به فک بالا و پایین وجود دارد.
معمولا فرآیند پیوند حدود 8 هفته طول می‌کشد. سپس بیمار به کلینیک مراجعه می‌کند تا دندانپزشک عکس رادیوگرافی بگیرد و از آماده بودن ناحیه مورد نظر برای کاشت دندان مصنوعی مطمئن شود.
پودر استخان برای ایمپلنت
پودر استخوان یکی از روش‌های استفاده شده در ایمپلنت‌هاست که در برخی موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً در صورتی که بیمار سی تی اسکن می‌گیرد و اندازه عرض استخوان برای ایمپلنت باید مشخص شود، این پودر مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان یک مثال عملی، در صورتی که عرض ریج دندان بیمار 7 میلیمتر باشد و قطر ایمپلنت مورد نظر 4 میلیمتر باشد، نیاز به استفاده از پودر استخوان وجود ندارد. اما اگر عرض استخوان کمتر از حد مورد نظر باشد، ممکن است نیاز به استفاده از پودر استخوان باشد تا ضخامت استخوان در محل ایمپلنت‌گذاری افزایش یابد.
در برخی موارد، عرض ریج به حدی کاهش یافته است که امکان ایمپلنت‌گذاری وجود ندارد و باید پودر استخوان به حجم زیاد در محل مورد نظر قرار داده شود تا پس از چند ماه تبدیل به استخوان شود. سپس فیکسچر در داخل استخوان قرار می‌گیرد و پس از جوشکاری، روکش روی فیکسچر قرار می‌گیرد.
به طور کلی، استفاده از پودر استخوان در ایمپلنت‌ها به وضوح به وضوح نیاز به تجربه و تخصص دارد و باید با دقت و با دانش کافی انجام شود تا بهترین نتیجه را به دست آورد.
چرا انجام پیوند استخوان برای برخی از بیماران ضروری است؟
بهتر است بدانید که ایمپلنت دندان از سه جز میله تیتانیومی فیکسچر (به‌عنوان ریشه دندان مصنوعی)، اباتمنت (تکیه‌گاه) و روکش مصنوعی تشکیل شده است. ابتدا جراح دندانپزشک سعی می‌کند به کمک جراحی، فیکسچر را در عمیق‌ترین بخش استخوان فک جایگذاری کند.
سپس با رشد استخوان فک، فرآیندی به نام استئواینتگراسیون (Osseointegration) به معنای هم‌جوشی استخوان رخ می‌دهد. در واقع استئواینتگراسیون فرآیندی است که در طی آن پیچ تیتانیومی ایمپلنت به‌خوبی با بافت استخوان متحد می‌شود.
مطمئنا اگر توده استخوانی کافی در فک وجود نداشته باشد، این فرآیند نمی‌تواند انجام شود و ایمپلنت با شکست مواجه می‌شود. به‌همین‌دلیل، قبل از جراحی دندانپزشک تراکم، ارتفاع و ساختار آناتومیک استخوان فک در محل کاشت دندان را به کمک معاینه و مشاهده تصاویر سی‌تی اسکن ارزیابی می‌کند و اگر متوجه تحلیل و بدشکلی شود حتما برای پیوند استخوان اقدام می‌کند. دستگاه پیشرفته سی‌تی اسکن به کمک اشعه ایکس عکس‌های سه‌بعدی از توده استخوانی ارائه می‌دهد.
تجربه نشان داده است که عوامل زیر باعث تحلیل رفتن استخوان فک می‌شوند و زمینه پیوند استخوان قبل از ایمپلنت را فراهم می‌کنند:
- وجود حفره‌های سینوسی بسیار بزرگ یا استخوان فک بسیار کوچک و باریک
- وجود نقایص مادرزادی در استخوان فک هنگام تولد
- ابتلا به سرطان استخوان فک
- ابتلا به بیماری پریودنتال
- بروز کیست یا گرانولوم در استخوان فک
- تجربه آسیب یا ضربه شدید به صورت یا فک
پس از پیوند استخوان و کاشت ریشه دندان مصنوعی، می‌توان برای نصب اباتمنت و سپس اتصال روکش مصنوعی روی آن اقدام کرد.
بهترین نوع پودر استخوان برای پیوند استخوان قبل از ایمپلنت دندان
اگرچه می‌توان مواد پیوند و پودر استخوان را از استخوان فک یا ناحیه دیگری از بدن تهیه کرد، اما این تنها گزینه نیست. امکان تهیه پودر استخوان از استخوان اهداکنندگان انسانی و حیوانی نیز وجود دارد.
مطمئنا زمانی‌که پودر استخوان از منبع خارجی تهیه می‌شود، شما دیگر نیاز به انجام عمل جراحی برای برداشت استخوان از بدن خود ندارید. این مسئله می‌تواند یک مزیت قابل توجه باشد و روند ایمپلنت دندان را آسان‌تر یا کوتاه‌تر کند. البته نمی‌توان انکار کرد که احتمال رد پیوند در مواردی که پودر استخوان منشا خارجی دارد وجود دارد. به طور کلی، از گزینه‌های رایج برای تهیه پودر استخوان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استخوان اتوژنوس (Autogenous bone). استخوان از جای دیگری از بدن فرد مانند چانه، پشت فک یا حتی لگن گرفته می‌شود.
- استخوان آلوژنیک (Allogenic bone). منظور استخوان اهدایی از یک انسان دیگر یا جسد است. معمولا از بانک استخوان تهیه می‌شود.
- زنوگرفت (Xenograft). استخوان اهدایی از یک حیوان مانند اسب یا گاو گرفته می‌شود. چراکه ساختار مولکولی استخوان تقریبا در همه موجودات یکسان است.
- آلوپلاست (Alloplast). از یک ماده مصنوعی که از هیدروکسی آپاتیت ساخته شده است و از نظر شیمیایی شبیه به استخوان انسان است استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند حتی باعث تشکیل استخوان طبیعی جدید شود.
بنابراین، چندین گزینه برای تهیه پودر استخوان وجود دارد که بسته به شرایط هر فردی می‌توان به سراغ یکی از آنها رفت. مطالعات نشان داده‌اند که استخوان آلوژنیک با بهترین نتایج در رابطه با پیوند استخوان فک همراه بوده است. امروزه نیز به طور گسترده در دندانپزشکی استفاده می‌شود.
با این وجود توصیه می‌کنیم با توجه به وجود احتمال واکنش خودایمنی یا رد پیوند، حتما قبل از پیوند استخوان با دندانپزشک خود صحبت کنید.
روش‌های مختلف پیوند استخوان فک برای ایمپلنت
اصولا دندانپزشکان از دو روش زیر برای پیوند استخوان و افزایش استحکام استخوان فک استفاده می‌کنند.
لیفت سینوس
سینوس‌ها حفره‌های پر از هوا هستند که در قسمت پشتی فک بالا قرار دارند. درصورتی‌که توده استخوانی کافی در فک بالا وجود نداشته باشد، دندانپزشک برای جراحی لیفت سینوس اقدام می‌کند. این روش کمک می‌کند تا غشای کف سینوس بالا رفته و فضای لازم برای تخلیه پودر استخوان به منظور پیوند فراهم شود. در واقع لیفت سینوس به همراه پیوند استخوان، به افزایش توده استخوانی فک بالا کمک می‌کند.
بهتر است بدانید که لیفت سینوس به دو شکل باز و بسته انجام می‌شود. برای جراحی لیفت سینوس باز جراح پس از بیهوشی برای برش بافت لثه و سوراخ کردن محل کاشت ایمپلنت به منظور بالا راندن غشای کف سینوس و پر کردن حفره ایجاد شده با پودر استخوان اقدام می‌کند. درحالی‌که در روش لیفت سینوس بسته، تزریق پودر استخوان بدون ایجاد برش فقط از طریق یک سوراخ کوچک در استخوان فک صورت می‌گیرد.
با وجود کم‌تهاجمی بودن روش بسته، اما انجام روش باز رایج‌تر است. زیرا لیفت سینوس بسته فقط در مواردی انجام می‌شود که در ابتدا استخوان فک ضخامتی معادل ۳ تا ۴ میلیمتر داشته باشد.
قابل ذکر است که لیفت سینوس باید توسط یک دندانپزشک متخصص و حرفه‌ای انجام شود، زیرا احتمال پارگی یا سوراخ شدن غشای کف سینوس یا همان غشای اشنایدرین در حین انجام این روش وجود دارد. این غشا حفره سینوس ماگزیلاری را می‌پوشاند و تخریب آن خطر التهاب و عفونت سینوس را افزایش می‌دهد.
پیوند برنشانده
برخلاف روش قبلی که فقط برای استخوان فک بالا انجام می‌شود، این روش برای هر دو فک بالا و پایین قابل انجام است. در این روش پیوند استخوان، پودر استخوان مستقیما روی سطح استخوان گیرنده اضافه می‌شود. بدین‌شکل پس از بهبودی و رشد استخوان، ایمپلنت را می‌توان در موقعیت مطلوب‌تری قرار داد.
مزایای استفاده از پودر استخوان برای پیوند استخوان فک
به طور کلی از مزایای پیوند استخوان به روش‌های مختلف قبل از ایمپلنت دندان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پیوند استخوان احتمال موفقیت روش ایمپلنت دندان و طول عمر اجزای آن را تا 90% افزایش می‌دهد.
- ازآنجایی‌که ایمپلنت دندان نیاز به یک پایه حمایتی قوی دارد، پیوند استخوان می‌تواند با افزایش سطح و استحکام استخوان فک چنین شرایطی را فراهم کند.
- پس از پیوند استخوان می‌توان با خیال راحت از تمام مزایای برخورداری از دندان‌های مصنوعی قوی و زیبا بهره‌مند شد.
مراقبت‌های لازم بعد از پیوند استخوان در ایمپلنت
پس از پیوند استخوان بروز درد و ناراحتی، خونریزی و تورم جزئی طبیعی است. اگرچه این عوارض به‌صورت خود‌به‌خود طی چند روز برطرف می‌شوند اما توصیه می‌کنیم برای افزایش احتمال موفقیت روش پیوند استخوان به نکات زیر توجه کنید:
- در طی 2 ساعت اول پس از عمل، کمپرس سرد را روی ناحیه جراحی قرار دهید (هر بار به مدت 5 دقیقه و با فواصل 15 دقیقه)، این کار به کاهش تورم کمک زیادی می‌کند.
- داروهای تجویز شده توسط دندانپزشک را مصرف کنید. برای جلوگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک‌های خود را به‌صورت کامل استفاده کنید.
- غذاهای پرادویه نخورید. خوردن غذاهای خیلی گرم و خیلی سرد نیز توصیه نمی‌شود.
- حداقل تا یک هفته غذاهای ملایم و نرم مانند سوپ و پوره سیب زمینی مصرف کنید.
- تا یک هفته از انجام فعالیت بدنی شدید و ورزش‌های حرفه‌ای خودداری کنید.
- برای حداقل یک هفته از تماس مسواک با محل پیوند استخوان خودداری کنید. این کار از جابه‌جایی لخته خون و بروز خونریزی شدید جلوگیری می‌کند. حداقل تا یک هفته از دهانشویه استفاده نکنید.
- بخیه‌ها را با یک پنبه آغشته به مواد ضدعفونی‌کننده تمیز کنید. اگر لازم است طبق نظر دندانپزشک پمادی را روی بخیه‌ها بمالید که بهبود بافت را تسریع کند.
- برای دو هفته از سیگار کشیدن و مصرف الکل خودداری کنید، زیرا می‌توانند روند بهبودی را مختل کنند.
- از نوشیدن انواع نوشیدنی با نی خودداری کنید. زیرا مکیدن می‌تواند بر نحوه قرارگیری پودر استخوان در محل صحیح و جدا شدن لخته‌های شکلگرفته تاثیر بگذارد.
- بعد از گذشت یک هفته می‌توانید به زندگی عادی خود بازگردید و فعالیت بدنی را به تدریج افزایش دهید.
- بعد از برداشتن بخیه‌ها می‌توانید با احتیاط غذاهای جامد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
خطرات و عوارض احتمالی پیوند استخوان قبل از ایمپلنت
عوارض جانبی که ممکن است بلافاصله بعد از پیوند استخوان با آنها مواجه شوید، عبارتند از:
- بی‌حسی حاد در اثر استفاده از داروهای بی‌حسی موضعی
- التهاب و تورم
- ترشح بیش‌ازحد بزاق
- درد و ناراحتی
- خونریزی لثه
- خونریزی بینی در اثر آسیب به غشای سینوس در حین جراحی لیفت سینوس
عوارضی که ممکن است بعدا رخ دهند، عبارتند از:
- کبودی شدید صورت بعد از گذشت یک تا سه روز
- درد و تورم صورت بعد از گذشت دو تا هفت روز
- عفونت (با علائمی مانند تورم، تب بالا یا خروج ترشحات بدبو)
- شکست پیوند استخوان، به‌ویژه در افراد سیگاری یا معتاد به نوشیدنی‌های الکلی
از عوارض جانبی نادر اما خطرناک پیوند استخوان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سوزن‌سوزن شدن، احساس ناراحتی مزمن یا بی‌حسی در فک پایین، گونه، چانه، لب و زبان
- عفونت مزمن که ممکن است نیاز به جراحی دوباره برای خارج کردن ترشحات چرکی داشته باشد
- بروز فیستول بین سینوس و دهان که برای درمان آن نیاز به جراحی است
توصیه می‌کنیم در این شرایط حتما دوباره به دندانپزشک خود مراجعه کنید. از دیگر علائم نگران‌کننده که نیاز به معاینه دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تورم مزمن با وجود گذشت 4 روز
- تب بالا با وجود گذشت 4 روز
- جدا شدن بخیه‌ها بلافاصله پس از جراحی یا چند روز بعد از آن
- خروج ترشحات فراوان و با بوی نامطبوع در محل پیوند استخوان
- خونریزی شدید با وجود گذشت 3 ساعت یا بیشتر از جراحی
- خارج شدن پودر استخوان از محل پیوند
- بی‌حسی صورت و ترشح بیش‌ازحد بزاق برای بیش از 7 روز
- آبریزش دائمی بینی
در یک روند طبیعی بهبودی بعد از پیوند استخوان باید انتظار داشته باشید که:
- درد شما با مسکن‌های ساده مانند ایبوپروفن به‌راحتی کنترل شود.
- تورم لثه بعد از گذشت 48 ساعت به بدترین حالت خود برسد و سپس شروع به کاهش کند.
- کبودی روی صورت به مرور طی 7 روز برطرف شود.
- بعد از گذشت نهایتا یک هفته و کشیدن بخیه‌ها، شدت عوارض جزئی شما مانند درد، التهاب و قرمزی کمتر شود.
اصولا ده روز پس از کشیدن دندان آسیب‌دیده و پیوند استخوان باید برای معاینه مراجعه کنید تا مطمئن شوید که روند بهبودی بدون عارضه پیش می‌رود.
قیمت پودر استخوان در ایمپلنت
هزینه نهایی این روش به عوامل مختلفی مانند موارد زیر بستگی دارد:
- نوع روش پیوند استخوان، معمولا هزینه لیفت سینوس بیشتر از روش پیوند برنشانده است و هزینه لیفت سینوس باز دو برابر لیفت سینوس بسته است.
- نوع و کیفیت پودر استخوان مورد استفاده
- شرایط بالینی بیمار
- میزان مهارت دندانپزشک
- موقعیت جغرافیایی کلینیک دندانپزشکی
توصیه می‌کنیم پیش از هرگونه اقدامی، با دندانپزشک خود در زمینه هزینه جراحی پیوند استخوان نیز صحبت کنید.
سخن آخر
بنابراین درشرایطی‌که وضعیت استخوان فک مناسب نیست، پیوند استخوان می‌تواند به بهبود وضعیت شما برای کاشت دندان مصنوعی و انجام سایر روش‌های ترمیمی کمک کند. اگر نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد پیوند استخوان، بهترین نوع پودر استخوان و ایمپلنت دندان دارید، مشورت با یک جراح دندانپزشک یا دندانپزشک متخصص ایمپلنت می‌تواند کمک زیادی به شما کند.
