ماندگاری و دوام ایمپلنت های دندانی
اگر بخواهیم با یک عبارت کوتاه شما را خوشحال کنیم، باید بگوییم ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند تا پایان عمر شما دوام بیاورند. پیچ‌ها یا لنگرهای فلزی که از طریق جراحی در فک شما تعبیه می‌شوند با استخوان فک ادغام می‌شوند و به‌دلیل زیست‌سازگاری‌شان، معمولاً پس از یکپارچگی با استخوان دچار مشکل نمی‌شوند. با این حال، ممکن است ایمپلنت دندانی خراب شود و تاج دندان که ایمپلنت به آن وصل شده است، نیاز به تعویض داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که دوام ایمپلنت‌های دندانی چقدر است و در مورد جلوگیری از خراب‌شدن ایمپلنت دندان به شما توصیه‌هایی بکنیم.
چه طول عمری را می‌توانید از ایمپلنت دندان انتظار داشته باشید؟
به‌دلیل پیوندی که با استخوان فک شما ایجاد می‌شود، دوام ایمپلنت‌های دندانی دائمی در نظر گرفته می‌شوند. در طول فرآیند استئواینتگراسیون (osseointegration)، استخوان در اطراف ایمپلنت دندان رشد می‌کند و با آن یکپارچه شده و یک پایه قوی و پایدار برای دندان مصنوعی ایجاد می‌کند.
با این حال، اگر استئواینتگراسیون انجام نشود، ممکن است ایمپلنت دندان شما به اصطلاح «نگیرد» و از بین برود. شکست عمل جراحی ایمپلنت معمولاً در صورتی اتفاق می‌افتد که استئواینتگراسیون صورت نگیرد یا در طول فرآیند بهبودی مشکلی پیش بیاید. برخی از عواملی که می‌توانند بر دوام ایمپلنت و شکست عمل جراحی تاثیر بگذارند عبارتند از:
سیگار کشیدن
شکست فرآیند دوام ایمپلنت تنها در حدود 5 درصد از افراد غیرسیگاری رخ می‌دهد، اما این میزان در افراد سیگاری تا 11 درصد افزایش می‌یابد. به همین دلیل است که سیگارکشیدن معمولا با ریسک بالایی همراه است.
استخوان فک خیلی نرم یا خیلی نازک
برای این‌که ریشه ایمپلنت دندانی در داخل استخوان باقی بماند، به مقدار مشخصی استخوان فک نیاز دارد. اگر فک شما به اندازه کافی ضخیم نباشد یا خیلی نرم باشد، دوام ایمپلنت ممکن است دچار چالش شده و دندان کاشته‌شده لق شود. این مشکل ممکن است به این دلیل ایجاد شود که مدت زیادی از زمانی که دندان اصلی شما افتاده گذشته است و استخوان فک به مرور تحلیل پیدا کرده است.
اگر تمام معیارهای دیگر برای ایمپلنت‌کردن را داشته باشید اما استخوان فک شما به اندازه کافی مناسب نباشد، دندانپزشک احتمالا جراحی «پیوند استخوان» را انجام می‌دهد. پس از سه تا چهار ماه، در صورت موفقیت‌آمیز‌بودن پیوند، می‌توانید عمل جراحی ایمپلنت دندان را انجام دهید.
ضربه و دندان قروچه
دندان قروچه در شب یا ضربه می‌تواند دندان را بی‌ثبات کند و میزان دوام ایمپلنت را کم نماید. به همین دلیل اگر دندان کاشته شده ضربه بخورد این انتظار می‌رود که عمر آن کاسته شود. در مورد دندان قروچه معمولا راه حل موثری وجود دارد و آن استفاده از «نایت گارد» یا محافظ دندانی است. این محافظ‌ها برای فک شما ساخته می‌شوند و قبل از خواب داخل دهان قرار گرفته و از فشار آمدن به ایمپلنت در طی شب جلوگیری می‌کنند.
مهارت دندانپزشک
برنامه‌ریزی ضعیف، قرار‌دادن نادرست ایمپلنت، عدم رعایت اصول بهداشتی و مواردی از این قبیل می‌تواند به شکست و کاهش دوام ایمپلنت کمک کند. کار با یک دندانپزشک ماهر و با تجربه، بخش واقعاً مهمی از موفقیت ایمپلنت‌های دندانی است. پس لازم است قبل از انتخاب دندانپزشک به خوبی تحقیق کنید و فردی را انتخاب کنید که مهارت کافی داشته باشد.
کیفیت ایمپلنت
ایمپلنت‌های ارزان‌قیمت که ممکن است به‌دلیل زیادبودن هزینه‌های کاشت دندان تبلیغ شوند، می‌توانند برای شما مشکل ایجاد کنند. بهتر است با پرداخت هزینه بیشتر، انواعی از ایمپلنت را جایگزین کنید که جنس خیلی خوبی داشته باشند و برای تمام عمر دوام بیاورند.
سن
افراد مسن بیشتر در معرض خطر کاهش دوام ایمپلنت‌های دندانی هستند، زیرا بهبودی در بدن افراد مسن بیشتر از افراد جوان طول می‌کشد.
بیماری‌های نقص ایمنی
اگر بیماری دارید که ایمنی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در برابر عفونت آسیب‌پذیرتر خواهید بود و روند بهبودی شما می‌تواند زمان بسیار زیادی طول بکشد. اگر اخیراً تحت پیوند عضو قرار گرفته‌اید و از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده کرده‌اید، دندانپزشک شما ممکن است توصیه کند که صبر کنید تا اثر داروها از بدن شما برود و سیستم ایمنی قوت ابتدایی خود را مجددا به دست بیاورد. در هرحال امکان از دست رفتن دندان کاشته شده در افرادی که ایمنی آنها قوی نیست وجود دارد.
ماندگاری تاج ایمپلنت
ایمپلنت‌های دندانی معمولاً از زیرکونیوم یا تیتانیوم ساخته می‌شوند که بدن به خوبی آنها را تحمل می‌کند و بعید است که خراب شوند، به خصوص زمانی که بخشی از فک شما باشند. بنابراین میله‌های فلزی کوچکی که از طریق جراحی تعبیه شده‌اند باید تا آخر عمر باقی بمانند. اما تاج یا روکش دندانی که روی این میله‌ها قرار می‌گیرد، با گذشت زمان در معرض ساییدگی و خرابی است.
بین 50 تا 80 درصد روکش‌های دندانی، بسته به ماده‌ای که از آن ساخته شده‌اند، پس از 15 تا 20 سال نیاز به تعویض دارند. با این حال 95 درصد روکش‌های دندان باید حداقل پنج سال دوام داشته باشند.
مینی ایمپلنت دندانی چیست و چقدر عمر می‌کنند؟
مینی ایمپلنت دندانی (MDI) باریک‌تر از سایر انواع ایمپلنت‌های دندانی هستند. قطر آنها کمتر از 3 میلی‌متر است که تقریباً به اندازه قطر یک خلال دندان است.
از آنجا که آنها کوچکتر هستند، ممکن است در مناطقی با استخوان کمتر قابل جایگزینی باشند. علاوه بر این، بر خلاف ایمپلنت‌های دندانی معمولی، روش جای دادن این ایمپلنت‌ها کمتر تهاجمی بوده و ساده‌تر است.
بسیاری از مواقع از MDI برای کمک به ایمن‌کردن پروتزهای متحرک استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای کمک به جایگزینی دندان‌های تکی و کوچک از دست رفته استفاده شوند.
MDIها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که دائمی باشند و دوام ایمپلنت‌های عادی را داشته باشند. با این حال، شواهد علمی در مورد موفقیت بلندمدت آنها محدود است.
یک بررسی سیستماتیک در سال 2019، چهار مطالعه را در مورد MDIها بررسی کرد. در طی یک دوره پیگیری 3 ساله یا کمتر، محققان هیچ تفاوتی در دوام ایمپلنت‌های MDI و ایمپلنت‌های استاندارد دندان پیدا نکردند.
بنابراین اگر پزشک شما قصد دارد مینی ایمپلنت‌های دندانی را برای شما نصب کند، احتمالا طول عمر آن مشابه با انواع معمولی خواهد بود.
راهکارهایی برای محافظت از ایمپلنت
اگرچه بخش فلزی و روکش دندان مستعد پوسیدگی نیستند، ساختارهای دندانی اطراف آنها همچنان مستعد پوسیدگی هستند. این بدان معنی است که شما باید سطح بالایی از بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید تا از لثه‌ها و دندان‌های طبیعی خود محافظت کنید و از دوام ایمپلنت‌های خود تا حد امکان اطمینان حاصل کنید.
مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
اگر ایمپلنت دارید، مسواک‌زدن و نخ‌دندان کشیدن از اهمیت بیشتری برخوردار است. استفاده از نخ دندان در اطراف ایمپلنت مانند دندان‌های طبیعی ضروری است. ایجاد پلاک می‌تواند منجر به تورم و عفونت در اطراف ایمپلنت شما شود که منجر به وضعیتی به نام «پری ایمپلنتیت» می‌شود که می‌تواند دوام ایمپلنت شما را در معرض خطر قرار دهد. همچنین می‌تواند باعث بیماری لثه شود که می‌تواند دندان‌های طبیعی باقیمانده و بافت نرمی که از ایمپلنت شما پشتیبانی می‌کند را به خطر بیندازد. موارد زیر به شما کمک می‌کنند تا با ارتقای بهداشت دهان و دندان خود، سلامت و دوام ایمپلنت‌های خود را تضمین کرده و طول عمر آنها را زیاد کنید.
مسواک زدن دوبار در روز کافی است، با این حال باید به درستی دندان‌های خود را مسواک کنید. اما استفاده از نخ دندان باید پس از هر بار مصرف مواد غذایی انجام شود.
استفاده از مسواک نرم
همیشه باید از مسواک‌های نرم استفاده کنید. مسواک زبر می‌تواند به مینای دندان آسیب برسانند و به ویژه برای ایمپلنت‌های دندانی مضر باشد. مسواک‌هایی که دارای موهای سفت هستند به مرور سطح ایمپلنت‌ها را خراش می‌دهند و در نتیجه صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد می‌کنند.
خودداری از مصرف خمیردندان‌های سایشی
هر نوع سایش می‌تواند به دوام ایمپلنت‌های شما آسیب برساند. بنابراین، یک خمیر دندان خوب با سایش کم را انتخاب کنید. می‌توانید برای انتخاب نوع خمیردندان از دندانپزشک خود کمک بخواهید. به‌طور معمول خمیردندان‌هایی که دندان‌ها را سفید می‌کنند برای استفاده مناسب نیستند چون سایش ایجاد می‌کنند.
اجتناب از مواد غذایی سفت و چسبنده
سعی کنید برای جلوگیری از آسیب و افزایش دوام ایمپلنت، از مصرف غذاهای چسبنده و سفت خودداری کنید. غذاهای سفت می‌توانند به ایمپلنت فشار وارد کنند و غذاهای چسبنده علاوه بر این‌که ممکن است چسب تاج را جدا کنند، اطراف ایمپلنت‌های دندانی تجمع پیدا کرده و باعث ایجاد پلاک می‌شوند.
اگر ایمپلنت دارید، سعی کنید از این موارد اجتناب کنید: یخ، آب‌نبات‌های سفت، چیپس سیب‌زمینی، هویج، سیب، نان خرد شده، کارامل، میوه‌های خشک، استیک و آدامس
علاوه بر این، آب داغ (یا محصولات غذایی داغ، مانند سوپ) می‌تواند شکل ایمپلنت شما تغییر دهد.
ترک سیگار
سیگارکشیدن به‌طور باور نکردنی برای سلامت دهان و دندان شما مضر است. اگر سیگار را انتخاب کنید، خود را در معرض خطر ابتلا به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی از پوسیدگی دندان تا سرطان قرار می‌دهید.
وقتی صحبت از دوام ایمپلنت‌های دندانی به‌میان می‌آید، سیگار به‌طور چشمگیری روند بهبودی را کند می‌کند. همچنین لثه‌های اطراف ایمپلنت را ملتهب و ضعیف می‌کند. علاوه بر این، سیگار کشیدن ایمپلنت‌های جدید شما را لکه‌دار می‌کند.
ویزیت مداوم دندانپزشک
ویزیت‌های منظم دندانپزشکی برای سلامت دهان شما ضروری است. حداقل دو بار در سال مراجعه به دندانپزشک به کنترل تجمع پلاک و جرم کمک می‌کند و به شما امکان می‌دهد مشکلاتی را که در ایمپلنت ایجاد شده است، خیلی سریع تشخیص داده و برای برطرف‌کردن آنها اقدام کنید.
تهیه محافظ برای دندان قروچه
دندان‌قروچه می‌تواند به دندان‌های معمولی و دوام ایمپلنت‌های دندانی شما آسیب برساند. نیروی بیش از حد، فشار شدیدی بر ایمپلنت شما وارد می‌کند که می‌تواند تأثیر پایداری داشته باشد. اگر مبتلا به دندان قرچه هستید و یا در طول روز مرتبا دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهید، لازم است از محافظ دندان یا نایت‌گارد استفاده کنید. در طی یک جلسه درمان، دندانپزشک این محافظ‌ها را برای شما سفارش داده و در اختیار شما قرار می‌دهد. هر زمانی که حس کردید دندان‌های خود را بیش از حد بر روی هم فشار می‌دهید و همچنین قبل از خواب، این محافظ را داخل دهان قرار دهید تا آسیب به حداقل برسد.
تغذیه مناسب
اگرچه ایمپلنت‌ها زنده نیستند، اما بافتی که در داخل آن قرار می‌گیرد کاملا زنده است. به همین دلیل یک برنامه غذایی خوب می‌تواند به سلامت دهان و دندان شما کمک کرده و با محافظت از لثه‌ها و بافت دهان، پایه خوبی را برای حفظ بلندمدت و دوام ایمپلنت ایجاد کند. مصرف ویتامین سی کافی بسیار مهم است. ویتامین سی، که بیشتر در مرکبات یافت می‌شود، تاثیر زیادی بر سلامت بافت همبند و لثه‌های شما دارد. به‌طور کلی سعی کنید به میزان کافی از میوه‌جات و سبزیجات استفاده کنید و تا حد ممکن از غذاهای متنوع بهره ببرید تا مواد غذایی مورد نیاز برای سلامت دهان و دندان شما فراهم شود.
در صورت از بین رفتن ایمپلنت چه اتفاقی می‌افتد؟
برخی از علائم بالقوه خراب‌شدن ایمپلنت که باید به آنها توجه کنید عبارتند از:
- لق شدن ایمپلنت
- درد، به ویژه هنگامی که گاز می‌گیرید یا می جوید
- علائم پری ایمپلنتیت، که می‌تواند شامل علائم زیر در اطراف ایمپلنت باشد:
- سرخی
- ورم
- خون‌ریزی
- عقب‌رفتن لثه
- چرک
ایمپلنتی که از بین رفته است را می‌توان با استفاده از بی‌حسی موضعی برداشت. گاهی اوقات می‌توان ایمپلنت را جایگزین کرد. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که جایگزینی ایمپلنت‌های دندانی در همان مکان قبلی با موفقیت کلی 71 درصد همراه است.
در شرایطی که از دست‌دادن استخوان در اطراف ایمپلنت رخ داده باشد، ممکن است به پیوند استخوان برای کمک به بازسازی بافت استخوان قبل از قرار دادن ایمپلنت جدید نیاز باشد. در این صورت ممکن است چندین ماه طول بکشد تا ایمپلنت جدید قابل نصب باشد
اگر نخواهید یا نتوانید ایمپلنت را جایگزین کنید، گزینه‌های درمانی دیگری مثل بریج یا پروتز دندان هم وجود دارد.
اگر از دست دادن استخوان قابل توجهی رخ ندهد، پری ایمپلنتیت بدون برداشتن ایمپلنت قابل درمان است. این درمان شامل تمیز کردن کامل و ضد عفونی ایمپلنت و ناحیه اطراف آن و همچنین یک دوره آنتی بیوتیک است.
سخن آخر
ایمپلنت‌های دندانی که در داخل استخوان فک کار گذاشته می‌شوند، برای استفاده تا آخر عمر مناسب هستند. اما تاج ایمپلنت به‌طور معمول هر پانزده تا بیست سال یک‌بار نیاز به تعویض دارد. استفاده صحیح از دندان کاشته شده، بهداشت مناسب دهان و دندان، مهارت پزشک و کیفت ایمپلنت تاثیر زیادی بر دوام آن دارد. در برخی از موارد، مانند وجود بیماری‌های خاص و یا مشکلاتی در فک و لثه، ممکن است دوام ایمپلنت دندانی با شکست مواجه شده و نیاز به تعویض آن وجود داشته باشد.
