آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
درباره علل کشیدن دندان عقل بیشتر بدانید
کشیدن دندان عقل یک عمل رایج است و برخی از متخصصان دندانپزشکی توصیه میکنند که بهعنوان یک اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از ایجاد مشکلات در آینده انجام شود. البته ازآنجاییکه برای بسیاری از بزرگسالان یک فرآیند آزاردهنده و دردناک است، اغلب از این کار منصرف میشوند. راستش را بخواهید، تا زمانیکه دندان عقل سالم است و آسیبی به ساختار اطراف خود وارد نمیکند، ممکن است نیازی به کشیدن آن نباشد.
برای مواردیکه کشیدن دندان عقل ضروری است، مهم است که بدانید در صورت عدم کشیدن آن چه عوارضی ممکن است رخ دهد و چگونه باید از خود پس از کشیدن دندان عقل مراقبت کنید. در ادامه به این مسائل خواهیم پرداخت.
دندان عقل چیست؟
دندان عقل سومین و آخرین دندان آسیاب بزرگ است که در پشت دهان قرار دارد. در اغلب افراد چهار دندان عقل (دو دندان در فک بالا و دو دندان در فک پایین) در سنین 17 تا 25 سالگی ظاهر میشوند. اگرچه برخی از افراد ممکن است تا اواخر عمر خود اصلا رویش دندان عقل نداشته باشند.
مراقبت از دندانهای عقل بهدلیل موقعیت و اندازه آنها میتواند چالشبرانگیز باشد. زیرا تا قبل از ظاهر شدن آنها، 28 دندان دائمی دیگر در جای خود قرار دارند و ممکن است فضای کافی در دهان برای رشد مناسب آنها وجود نداشته باشد. بههمیندلیل، گاهی دندان عقل با زاویه عجیبی رشد میکند. در این شرایط، یا بهصورت نهفته زیر بافت لثه گیر میکند یا بخش اندکی از آن با انحراف از بافت لثه خارج میشود.
دندانهای عقلی که به این شکل رشد میکنند، بهعنوان دندان عقل نهفته شناخته میشوند. کشیدن فوری آنها برای حفظ سلامت دهان ضروری است. زیرا خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا عفونت وجود دارد.
در واقع زمانیکه دندان عقل بهدرستی درنمیآید، میتواند باعث شلوغی بیشازحد دهان شود که ممکن است باعث نامرتبی یا کج شدن دندانهای دیگر شود. این مسئله میتواند منجر به بیماری لثه در اثر تجمع باکتریهای ناشی از گیر افتادن ذرات غذا در اطراف ناحیه دندان عقل شود.
علاوه بر این، ممکن است خود دندان عقل نهفته بهدلیل عدم دسترسی کافی برای تمیز کردن آن، عفونت کند که برای درمان نیاز به مصرف آنتیبیوتیک یا درمانهای گستردهتر است.
چندین عارضه دیگر مانند ایجاد کیست در نزدیکی دندان عقل نیز وجود دارند که باعث کشیدن فوری دندان عقل میشوند تا از آسیب به استخوان فک جلوگیری شود.
بنابراین، حتی برای دندانپزشکانی که اعتقاد دارند دندان عقل همیشه نیاز به کشیدن ندارد، معمولا شرایط به نقطهای میرسد که کشیدن دندان عقل ضروری میشود. زیرا حتی دندانهای عقلی که بهدرستی در میآیند نیز میتوانند در طول زمان دچار مشکلاتی شوند. این دندانها در فضای عقبی استخوان فک قرار گرفتهاند و تمیز کردن آنها کمی دشوار است. این مسئله احتمال پوسیدگی، عفونت یا ایجاد کیست را افزایش میدهد.
علائمی که نشان میدهند نیاز به کشیدن دندان عقل است
دندانهای عقلی که به شکل مناسبی رشد میکنند و نهفته نیستند، اغلب نیازی به برداشتن ندارند. البته تا زمانیکه درد نداشته باشند و با پوسیدگی یا بیماری لثه مرتبط نباشند. بنابراین، اولین علامتیکه نشان میدهد باید دندان عقل خود را بکشید، درد است. در ادامه به جزئیات آن و سایر علائم اشاره خواهیم کرد.
درد شدید اطراف دندان عقل
اگر درد در پشت دهان، جاییکه دندان عقل قرار دارد، پس از مسواک زدن و نخدندان کشیدن یا مصرف مسکن از بین نرود، باید کمی نگران وضعیت خود شوید.
در این شرایط، اغلب ممکن است احساس کنید که چیزی روی فک یا لثه شما فشار میآورد. گاهی اوقات درد دندان میتواند به نواحی دیگر دهان نیز منتقل شود. بهتر است زمانیکه درد ادامه داشت برای عکسبرداری با اشعه ایکس و معاینه دقیق، نزد دندانپزشک خود مراجعه کنید. زیرا دلایل زیادی برای بروز این مشکل وجود دارند.
التهاب و تورم لثهها
یکی دیگر از نشانهها، تورم لثهها در اطراف دندان عقل است. اگرچه در زمان رویش دندان عقل کمی لثهها تحریک میشوند. اما اگر این مشکل با وجود گذشت چند روز برطرف نشد، احتمال آن وجود دارد که دندان عقل در جهت درستی رشد نکرده باشد. بههمیندلیل، انجام جراحی برای کشیدن آن و کاهش فشار روی لثهها مهم است.
شلوغی دندانها
یکی از بزرگترین مشکلات دندانهای عقل این است که بزرگتر از حد طبیعی هستند و در اغلب موارد دهان فضای کافی برای قرار دادن آنها را ندارند. در نتیجه به دندانهای مجاور خود فشار وارد میکنند و باعث جابهجایی آنها می شوند.
معمولا شلوغی دندانها و نامرتب بودن آنها، نشانه آشکاری از نیاز به برداشتن دندان عقل در نوجوانانی است که حتی با ارتودنسی نمیتوانند لبخند زیباتری داشته باشند. خبر خوب این است که وقتی دندان عقل در این شرایط کشیده میشود، دندانهای دیگر فضای کافی برای مرتب شدن پیدا میکنند و نیازی به انجام جراحی فک نیست.
مشکلات فک
اینکه بتوانید فک خود را بهدرستی باز و بسته کنید، یک جنبه حیاتی از سلامت و تندرستی است. زیرا اگر نتوانید غذای خود را بهخوبی بجوید، هضم مناسبی نخواهید داشت و سیستم گوارش شما آسیب میبیند.
جالب است بدانید که رویش نامناسب دندان عقل میتواند توانایی شما را برای بستن راحت فک مختل کند. گاهی نیز این مشکل با ناهنجاریهای مفصل گیجگاهی فکی اشتباه گرفته میشود. بنابراین، بهتر است برای تشخیص دقیق با یک دندانپزشک باتجربه مشورت کنید.
پوسیدگی مستمر دندانها
دندانهای عقل، بهویژه دندانهایی که حالت نهفته یا در زوایای عجیب و غریبی قرار دارند، میتوانند باعث شلوغی دندانها شوند. معمولا در این شرایط نمیتوانید دندانهایتان را بهخوبی مسواک بزنید و بیشتر مستعد پوسیدگی میشوند.
هنگامیکه به طور مداوم دچار پوسیدگی میشوید (و این مسئله برای شما طبیعی نیست)، ایده خوبی است که با دندانپزشک خود در مورد علت اصلی آن مشورت کنید. ممکن است کشیدن دندان عقل بتواند مشکل شما را حل کند.
افزایش فشار سینوسی
رشد بیشازحد دندانهای عقل، اغلب میتواند فشار بیشتری بر سینوسها وارد کند و باعث بروز سردردهای مزمن شود. زمانیکه درد سینوس به درمانهای معمولی پاسخ نمیدهد، ممکن است پزشک شما را به دندانپزشک ارجاع دهد. زیرا اگر ناشی از فشار فک باشد، به دندان عقل شما مربوط میشود. خوشبختانه با کشیدن دندان عقل بهراحتی میتوان این مشکل را حل کرد.
بنابراین، بهترین راه برای دانستن این است که چه زمانی باید برای کشیدن دندان عقل اقدام کنید، معاینات منظم دندانپزشکی است. بهخصوص اگر مدتی است که با علائم ذکرشده مواجه شدهاید!
عوارض نکشیدن بهموقع دندان عقل
برای اکثر بیماران، انجام جراحی برای کشیدن دندان عقل عوارض جانبی ندارد. پس حتی اگر در حال حاضر مشکلی با دندانهای عقل خود ندارید، ایده خوبی است که آنها را حذف کنید. البته این امر در صورتی صادق است که پیشبینی میکنید در آینده نتوانید این کار را انجام دهید. به عنوان مثال، بسیاری از زنان قبل از بچهدار شدن دندان عقل خود را میکشند، زیرا در دوران بارداری نمیتوانند این جراحی را انجام دهند.
علاوه بر این، نکشیدن دندان عقل نهفته، کج، عفونی یا پوسیده واقعا خطرناک است و عوارض زیادی مانند موارد زیر ایجاد میکند.
شلوغی دندانهای دیگر
اگر دندان عقل شما کشیده نشود، میتواند باعث ازدحام بیشازحد دندانهای دیگر شود. این مسئله میتواند منجر به درد و ناراحتی شدید شود، زیرا دندانهای مجاور تحت تأثیر دندان عقل قرار میگیرند. علاوه بر این، اگر دندان عقل عفونی شود، ممکن است عفونت آن به دندانهای سالم مجاور سرایت کند و باعث آسیب بیشتر شود. پس نادیده گرفتن این موضوع مشکلات را بدتر میکند و مهم است که در اسرع وقت اقدام کنید.
درد و ناراحتی
اگر از دندان عقل خود بهخوبی مراقبت نکنید، ممکن است درد و ناراحتی را تجربه کنید. دندان عقل نهفته میتواند باعث عفونت دردناکی شود که ممکن است به مصرف آنتیبیوتیک و استفاده منظم از کیسه یخ برای کاهش تورم و التهاب نیاز داشته باشد.
اگر عفونت به اندازه کافی شدید باشد، میتواند باعث ایجاد حفره خشک شود که در آن لخته خونی که به طور معمول پس از کشیدن دندان تشکیل میشود، تشکیل نمیشود. این مسئله میتواند بسیار ناراحتکننده باشد و نیاز به درمان با یک پانسمان دارویی خاص برای کمک به بهبودی دارد. علاوه بر این، ممکن است مصرف مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای بهبود درد و ناراحتی ضروری باشد.
عفونت و پوسیدگی دندانها
بدون درمان مناسب، دندان عقل ناسالم میتواند منجر به پوسیدگی دندان، عفونت باکتریایی و افزایش خطر بروز عوارض دیگر شود. این مسائل میتوانند به سرعت به دندانهای اطراف سرایت کنند و سلامت کلی دهان شما را به خطر بیندازند. پس اگر دچار درد و ناراحتی در دندان عقل هستید، مهم است که در اسرع وقت بهدنبال مراقبتهای پزشکی باشید تا از آسیب بیشتر جلوگیری کنید. در این شرایط، یک جراح دهان و دندان باتجربه ممکن است برای جلوگیری از آسیب بیشتر، کشیدن فوری دندان عقل را توصیه کند.
آسیب به دندانها
بدون درمان ارتودنسی مناسب، گاهی دندان عقل میتواند باعث آسیب دائمی به دندانهای بالغ شود. زیرا قدرت آن را دارد که به دندانهای دیگر فشار وارد کند و آنها را از جای خود خارج کند. این مسئله میتواند منجر به کج شدن و نامرتبی دندانها شود. مطمئنا در این شرایط، نکشیدن دندان عقل خطر پوسیدگی ناشی از تجمع باکتریها در مناطقی از دهان را نیز افزایش میدهد.
تشکیل کیست در فک
اگر دندان عقل شما کشیده یا درمان نشود، میتواند باعث درد فک و حتی تحلیل رفتن استخوان فک شود. زیرا خطر بروز کیست در فک وجود دارد. این کیستها میتوانند به دندانها، استخوان و بافت اطراف آسیب برسانند. علاوه بر این، اگر کیست عفونی شود، ممکن است نیاز به تجویز آنتیبیوتیک یا حتی جراحی برای برداشتن آن داشته باشد. برای جلوگیری از این نوع عارضه، مهم است که به سرعت بهدنبال درمان باشید.
بیماری لثه (بیماری پریودنتال)
عفونت لثه، آسیب به بافت لثه و مشکلات دندانی، همگی ممکن است نتیجه عدم مراقبت صحیح از دندان عقل باشند. عفونت لثه میتواند در نتیجه رشد باکتریهایی رخ دهد که بهدلیل نهفته بودن دندان عقل یا شلوغی دندانها به دام افتادهاند. این مسئله میتواند منجر به تورم و قرمزی دردناک در خط لثه و همچنین بوی بد دهان و خونریزی شود.
علاوه بر این، اگر دندان عقل برای مدت طولانی درمان یا کشیده نشود، ممکن است آسیب به بافت لثه رخ دهد و منجر به التهاب و عفونت مزمن آن شود. مشکلات دندانی مانند پوسیدگی و ناهماهنگی دندانها نیز میتوانند از نادیده گرفتن کشیدن دندان عقل ناشی شوند. بنابراین مهم است که به طور منظم به دندانپزشک متخصص لثه مراجعه کنید تا از حفظ سلامت دهان و دندانهای خود اطمینان حاصل کنید.
تحلیل استخوان فک
اگر دندان عقل شما نهفته باشد و تخلیه نشود، میتواند منجر به کج شدن دندانها و همچنین آسیب احتمالی به ریشه آنها شود. زیرا به دندانهای دیگر فشار میآورد و باعث نامرتبی آنها میشود.
علاوه بر این، بهدلیل فشار دندان عقل نهفته، ریشه دندانهای شما ممکن است ضعیف و مستعد پوسیدگی شوند. عدم درمان این مشکل، ممکن است منجر به تحلیل استخوان فک و بروز مشکلات دندانی بیشتر شود. پس برای جلوگیری از هرگونه آسیب درازمدت، از کشیدن حتی دندان عقل سالم هراس نداشته باشید!
دندان عقل را چندسالگی باید کشید ؟
با توجه به شرایط مختلفی که میتواند برای دندان عقل ایجاد شود، تعیین سن مناسب برای کشیدن آن میتواند متغیر باشد. اما به طور کلی، دندان عقل معمولاً بین سن ۱۷ تا ۲۵ سالگی به سطح لثه میرسد. در صورتی که دندان عقل به طور نامنظم رشد کند و فضای کافی برای رشد و جا افتادن نداشته باشد، ممکن است نیاز به کشیدن آن در سنین پایینتر باشد. همچنین، اگر دندان عقل باعث درد، التهاب یا خطر برای دندانهای اطراف شود، پزشک ممکن است توصیه کند که آن را در سنین زودتر کشید. برای تعیین سن مناسب برای کشیدن دندان عقل، بهتر است با یک پزشک دندانپزشک مشورت کنید و وضعیت خاص خود را بررسی نمایید.
مراقبتهای لازم بعد از کشیدن دندان عقل
اگر دندانپزشک تشخیص داد که زمان کشیدن دندان عقل شما فرا رسیده است، یک قرار ملاقات تعیین و سوال کنید که چگونه برای این عمل آماده شوید.
پس از کشیدن دندان عقل، به احتمال زیاد مدتی نیاز به استراحت دارید تا بهبود پیدا کنید. تا چند روز هرگونه فعالیت بدنی را محدود کنید. برای کاهش درد و تورم، کمپرس یخ را روی گونه خود قرار دهید. در صورت خونریزی بیشازحد، یک تکه گاز استریل روی محل خونریزی قرار دهید. زمانیکه احساس درد و ناراحتی کردید، ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کنید.
با بافت نرم دهان خود ملایم باشید و باقی دندانهای خود را بهآرامی با مسواک تمیز کنید. سعی کنید تا چند روز غذاهای نرم و آبکی مانند سوپ و پوره سیبزمینی مصرف کنید.
از تف کردن یا نوشیدن مایعات با نی پرهیز کنید. زیرا ممکن است باعث از بین رفتن لخته خون ایجاد شده در محل کشیدن دندان شوند. حفظ این لخته برای ترمیم بافت لثه لازم است. حداقل تا دو هفته از مصرف سیگار و الکل پرهیز کنید. چراکه باعث تداخل در روند بهبودی بافت میشوند.
سخن آخر
بنابراین اگرچه جراحی دندان عقل تجربه جالبی نیست، اما اگر دندانپزشک شما توصیه کرده است، بهتر است هر چه زودتر اقدام کنید تا با عوارض خطرناکتری مواجه نشوید.
برای یادگیری نکات بیشتر درمانی و بهداشتی دهان و دندان محتوای پیج اینستاگرام دکتر قادری را دنبال کنید. |