انواع روکش ایمپلنت دندان از نظر مواد مورد استفاده برای ساخت آن‌ها

پس از بهبود بافت لثه و استخوان فک، دندانپزشک قالب‌گیری می‌کند تا روکش مخصوص هر بیمار در لابراتوآر ساخته شود. بسته به ترجیح و بودجه اختصاصی خود، می‌توانید جنس متفاوتی از تاج دندان را انتخاب کنید. در ادامه به انواع روکش ایمپلنت دندان از نظر مواد مورد استفاده برای ساخت آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

روکش سرامیکی

بیشتر روکش‌های ایمپلنت دندان از نوعی ماده سرامیکی به نام پرسلن ساخته می‌شوند. به دلیل درخشندگی بالا و رنگ سفید روکش سرامیکی، به راحتی می‌توان آن را با سایر دندان‌های طبیعی هماهنگ کرد. چنین روکشی با به تصویر کشیدن مجموعه‌ای از دندان‌های کاملا سفید، ظاهر لبخند را بهبود می‌بخشد.

اگرچه شما می‌توانید روکش سرامیکی برای ایمپلنت دندان را با قیمتی معقول تهیه کنید، اما بهتر است بدانید که طول عمر طولانی به اندازه روکش‌های از جنس طلا و زیرکونیا ندارد.

روکش پرسلن متصل به فلز (PFM)

این نوع روکش ایمپلنت، قبل از ابداع روکش زیرکونیا جز روکش‎های استاندارد و محبوب بود. زیرا از نظر مکانیکی به خوبی کار می‌کند و می‌تواند غذاهای سفت را برای مدت طولانی تحمل کند و همچنین مانند دندان‌های طبیعی به نظر می‌رسد. در واقع به گونه‌ای طراحی شده است که از روکش سرامیکی معمولی قوی‌تر است.

همانطور که از نام آن پیداست، روکش پرسلن متصل به فلز با فلزاتی مانند طلا، کبالت، نیکل و تیتانیوم ساخته می‌شود تا مقاومت آن افزایش پیدا کند. از طرفی، پایه فلزی با پرسلن پوشانده شده است تا ظاهری طبیعی به تاج بدهد. البته پایه فلزی آن گاهی اوقات به صورت یک خط تیره در امتداد خط لثه نمایان می‌شود. همین مساله احتمال استفاده از آن را برای ایمپلنت دندان‌های قدامی (جلو) کاهش داده است.

از نظر دندانپزشکان، روکش پرسلن متصل به فلز اغلب بهترین انتخاب برای دندان‌های آسیاب است، زیرا دارای پایه‌های فلزی است.

روکش ایمکس (Emax)

روکش ایمپلنت ایمکس توسط یک شرکت دندانپزشکی سوئیسی ساخته می‌شود. ساختار آن بیشتر از سرامیک تشکیل شده است و جزء اصلی آن شیشه دی سیلیکات لیتیوم علاوه بر دی اکسید لیتیوم، فسفر اکسید، کوارتز، اکسید پتاسیم و چند عنصر دیگر است. به میزان قابل قبولی مستحکم است و ظاهری بسیار نزدیک به دندان‌های طبیعی دارد.

دوام این نوع روکش نصف روکش زیرکونیا است و به همین دلیل ممکن است برای بیمارانی که نیش قوی ندارند مناسب باشد. معمولا انتخاب خوبی برای ترمیم دندان‌های جلویی آسیب‌دیده یا تغییر رنگ داده است. تجربه نشان داده است که اگر روکش ایمکس برای جایگزینی دندان‌های قسمت خلفی (پشتی) استفاده شود، ممکن است در معرض شکستگی تحت نیروی گاز گرفتن قرار ‌گیرد.

روکش زیرکونیا

روکش زیرکونیا از یک ماده سرامیکی سفید رنگ و شبیه رنگ دندان به نام زیرکونیوم اکساید ساخته می‌شود و دارای استحکام خمشی معادل 1200 مگاپاسکال است. این میزان استحکام در سایر انواع روکش‌ها مانند روکش‌های PFM، روکش‌های EMax و کامپوزیت‌های سرامیکی دیده نمی‌شود.

محققان معتقدند که با توجه به قیمت روزافزون طلا، روکش زیرکونیا گزینه جایگزین و مقرون به صرفه‌ای است. پس از نصب روکش زیرکونیا، از نظر زیبایی هیچ خط سیاهی در امتداد حاشیه لثه شکل نمی‌گیرد (یک مشکل رایج در بسیاری از گزینه‌های ارزان‌تر روکش ایمپلنت) و فلز قابل رویتی وجود ندارد. معمولا روکش زیرکونیا با گلاس آینومر رزینی روی اباتمنت سیمان می‌شود.

روکش جامد زیرکونیا بهتر است برای دندان‌های پشتی (نواحی پرمولر و مولر) استفاده شود. زیرا اگرچه رنگ آن سفید است اما فاقد شفافیت دندان‌های طبیعی است. معمولا اگر به دلیل مقاومت بالا لازم باشد برای دندان‌های جلویی (ثنایا و نیش) استفاده شود، یک روکش زیرکونیا نیمه‌ شفاف روی آن قرار می‌گیرد تا ظاهر طبیعی‌تری برای دندان‌ها ایجاد شود.

اگرچه زیرکونیا نیمه شفاف دوام کمتری نسبت به زیرکونیا جامد دارد، اما با چارچوبی از زیرکونیا جامد پشتیبانی می‌شود. روکش زیرکونیا نیز مانند روکش‌های فلزی با مواد شیمیایی واکنش نشان نمی‌دهد و خطر بروز واکنش‌های آلرژیک را کاهش می‌دهد.

اخیرا روکش‌های زیرکونیا دولایه طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند. زیرا برای طراحی آنها از یک لایه آلیاژ تیتانیوم به عنوان زیرساز استفاده می‌شود. زیرسازی تیتانیوم استحکام لازم برای عملکرد صحیح را فراهم می‌کند و می‌تواند باعث افزایش طول عمر روکش تا 40 سال شود.

روکش طلا

جنس روکش طلا معمولا ترکیبی از طلا و فلزات دیگری مانند پالادیوم، کروم، مس یا نیکل است. استفاده از این آلیاژ استحکام تاج را افزایش می‌دهد و هزینه آن را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

وجود فلز طلا کمک می‌کند تا این نوع روکش بسیار قوی باشد و به ندرت شکسته با فرسوده شود. از طرفی، جلا بسیار بالایی دارد و این مساله تمیز کردن و نگهداری آن را آسان‌تر می‌کند. تجربه نشان داده است که قوی‌ترین و بادوام‌ترین نوع روکش ایمپلنت، روکش طلا است.

واضح است که روکش طلا به دلیل ظاهر غیرطبیعی آن بعید است برای دندان‌های قدامی (جلو) انتخاب شود. اگرچه روکش طلا گران است، اما به دلیل استحکام زیاد آن انتخاب بسیار خوبی برای دندان‌های خلفی (پشتی) است.

برای افرادی که به روکش‌های ایمپلنت کمی براق علاقه‌مند هستند، تاج‌ آلیاژ طلا گزینه مطلوبی است. به طور کلی مزیت اصلی این نوع روکش، عدم شکستن و ترک خوردن آن است و اینکه پس از نصب نیازی به تعمیر ندارد.

بهتر است بدانید که موادی مانند پلی متیل متاکریلات اکریلیک (PMMA) یا رزین کامپوزیت، اگرچه می‌توانند دندان‌های بسیار زیبایی ایجاد کنند اما بادوام نیستند. به همین دلیل، بهتر است برای تعمیرات روکش‌های ایمپلنت استفاده شوند. پلی متیل متاکریلات اکریلیک یک پلاستیک مهندسی شده است. رزین کامپوزیت نیز از مخلوطی از مواد پلاستیکی و شیشه‌ای ساخته می‌شود. این مواد ارزان‌ترین نوع روکش‌ها را تولید می‌کنند.