کشیدن دندان عقل به توصیه دندانپزشکان
کشیدن دندان عقل / دندان عقل از دندانهای متمرکز در قسمت عقب دهان است که در اکثر افراد در دوران بلوغ بروز میکند. این دندانها به علت موقعیت خلفی خود و نیاز به فضای بیشتر برای رشد، ممکن است با مشکلات و عوارضی همراه باشند. از جمله این مشکلات میتوان به عدم جاافتادگی مناسب دندان عقل، التهاب و درد در منطقه فک و دهان، تخریب دندانهای همسایه و فشرده شدن دندانهای دیگر اشاره کرد. بنابراین، در صورتی که دندان عقل شما به هر دلیلی باعث مشکلات شده باشد، بهتر است به یک دندانپزشک مراجعه کرده و نظرات و راهکارهای احتمالی را از او دریافت نمایید. همچنین، برای حفظ بهترین وضعیت دهان و دندانها، مراقبت و بهداشت مناسب از دندان عقل و سایر دندانها بسیار حائز اهمیت است.
دلایل توصیه دندانپزشکان به کشیدن دندان عقل
دندانهای عقل یا دندانهای آسیاب سوم، آخرین دندانهای دائمی هستند که در دهان شما رشد میکنند. بسیاری از متخصصان در زمینه دندانپزشکی، دندان عقل را مانند آپاندیس بهعنوان یک اندام باقیمانده تصور میکنند. در واقع اگرچه این دندانها در دوران جوانی رویش میکنند، اما شما برای زندگی روزمره خود به آنها نیاز ندارید.
با این وجود، اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان نیاز به عمل جراحی برای کشیدن دندان عقل دارید، مهم است بدانید چرا دندانپزشک شما ممکن است این روش را پیشنهاد دهد و چگونه انجام میشود. در ادامه به این مسئله خواهیم پرداخت.
دندان عقل چیست؟
دندانهای عقل، آخرین دندانهای آسیاب بزرگ هستند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که دندان عقل توسط اجداد اولیه ما برای کمک به جویدن مواد غذایی درشت و خشن مانند برگ، ریشه، آجیل و گوشت استفاده میشده است. با توجه به اینکه امروزه همه غذاها پخته شده و نرم هستند، به واقع برای انسان کنونی کارایی ویژه ای ندارند.
دندان عقل معمولا در سنین 17 تا 20 سالگی رویش میکند. بیشتر بزرگسالان دارای چهار دندان عقل (دو عدد در فک بالا و دو عدد در فک پایین) هستند، با این حال، ممکن است برخی از افراد اصلا چنین تجربهای نداشته باشند.
برخی از افراد تا سنین میانسالی، هر چهار دندان عقل خود را بدون مشکل دارند. اما در برخی دیگر، این دندانها باعث بروز مشکلاتی مانند درد و عفونت میشوند. از این رو، دندانپزشکان ممکن است برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی، کشیدن زوردس این دندانها را تجویز کنند. طبق تجربه، انجام این روش در جوانی بسیار سودمندتر است، زیرا هنوز ریشههای دندان عقل به طور کامل رشد نکردهاند و استخوان فک بافت نرمتری دارد. همچنین سرعت بهبود بدن در دوران جوانی بیشتر است.
بههمیندلیل، زمانیکه به سن 18 سالگی میرسید، دندانپزشک شما روند رشد دندانهای عقل شما را به دقت زیر نظر میگیرد تا تعیین کند که آیا ممکن است مشکلساز شوند یا خیر. بدینشکل، میتوانید از کشیدن دندان عقل قبل از اینکه فرصتی برای تهدید سلامت دهان شما شود، سود ببرید.
کشیدن دندان عقل پنهان
دندان عقل یا سهدهانه، یکی از چهار دندان سومولار بالا و پایین است که معمولاً در سنین 17 تا 25 سالگی شروع به سکونت میکند. این دوره شروع به سکونت دندان عقل ممکن است با عوارضی همراه باشد که نیازمند توجه و مراقبت ویژهای است. از جمله عوارض ممکن میتوان به التهاب لثه، درد، تورم، عفونت و خطرات مربوط به جراحی کشیدن دندان عقل اشاره کرد.
در صورتی که دندان عقل به صورت صحیح و بدون هیچ مشکلی در جا خود سکونت کند، نیاز به کشیدن آن وجود نخواهد داشت. اما در بسیاری از موارد، دندان عقل به دلایل مختلفی از جمله فضای کم در دهان، جایگیری نادرست، تودههای سیستماتیک و غیره، نیاز به کشیدن دارد. در این صورت، کشیدن دندان عقل باید تحت نظر یک پزشک دندانپزشک متخصص انجام شود تا عواقب منفی آن حداقل شود.
با توجه به اینکه کشیدن دندان عقل یک فرآیند جراحی است، باید از تجربه و تخصص پزشک دندانپزشک اطمینان حاصل شود. همچنین برای پیشگیری از عوارض مربوط به کشیدن دندان عقل، باید نکات بهداشت دهان و دندان را رعایت کرده و به مراقبت منظم از دهان و دندانها توجه کرد.
با توجه به اینکه کشیدن دندان عقل پروسهای حساس و مهم است، هرگونه تصمیم مربوط به این موضوع باید با مشورت پزشک دندانپزشک گرفته شود.
در چه مواقعی باید دندان عقل خود را بکشید؟
طبق تجربه، در بسیاری از اوقات دندان عقل نه تنها خیلی زود پوسیده میشود، بلکه ممکن است سایر دندانهای شما را نیز خراب کند و باعث پریودنتیت (بیماری لثه)، تورم و خونریزی لثهها و بوی بد دهان شود. زیرا در عقبترین قسمت استخوان فک قرار دارد و دسترسی به آن برای مسواک زدن و نخدندان کشیدن دشوار است.
بههمیندلیل و با توجه به اینکه دندان عقل کارایی خاص ندارد، بسیاری از دندانپزشکان توصیه میکنند قبل از آنکه مشکلی مانند درد، کیستهای پر از مایع، آسیب به دندانها یا استخوانهای مجاور ایجاد کند، آن را بکشید. در ادامه به سایر دلایل توصیه دندانپزشکان به کشیدن دندان عقل اشاره خواهیم کرد.
دهان شما به اندازه کافی بزرگ نیست
فک برخی از افراد، جایی برای ظهور دندانهای آسیاب اضافی ندارد. این امر میتواند باعث شود که فقط بخشی از دندان عقل از لثه خارج شود. همچنین میتواند باعث ایجاد یک فضای عمیق بین دندان و لثه شود که معمولا بهعنوان نقطه دسترسی برای ورود باکتریها عمل میکند و منجر به عفونت و پریکورونیت (التهاب و تورم بافت نرم اطراف دندان) میشود.
معمولا در این شرایط، حتی اگر رویش دندانهای عقل رخ دهد، باعث شلوغی و نامرتب شدن بقیه دندانها میشود. بههمیندلیل، دندانپزشک ممکن است کشیدن دندان عقل را برای کاهش احتمال نیاز به بریس یا سایر درمانهای ارتودنسی توصیه کند.
————————————————
مقاله مرتبط : علت کشیدن دندان عقل
دندان عقل شما با زاویه اشتباه وارد بافت لثه شده است
دندان عقل ممکن است با زاویه نامناسبی از لثه بیرون بیاید، در زیر یا وسط لثه گیر کند و به دندانهای دیگر فشار بیاورد. معمولا از این وضعیت با عنوان دندان عقل نهفته یاد میشود که به طور بالقوه میتواند باعث بروز بیماری لثه شود. همچنین میتواند به ریشه دندان کناری (دندان آسیب دوم) یا استخوان فک آسیب برساند و حتی منجر به عفونت یا ایجاد کیست و تومور در استخوان فک شود. عفونت ممکن است به اعصاب دندان آسیب برساند یا وارد جریان خون و باعث سپسیس شود که یک وضعیت خطرناک و تهدیدکننده زندگی است.
ازآنجاییکه فشار بیشازحد دندان عقل، ممکن است ریشههای دندانهای مجاور را ضعیف یا حتی شل کند و مینای دندان را از بین ببرد و آنها را مستعد پوسیدگی و تحلیل استخوان کند. کشیدن دندان عقل میتواند به شما کمک کند تا از انجام روشهای تهاجمیتر مانند درمان ریشه دندان آسیب دوم پیشگیری کنید.
دندان عقل شما در داخل استخوان فک گیر کرده است
گاهی دندان عقل میتواند به جای رویش کامل، در داخل استخوان فک گیر کند و باعث بروز درد قابل توجهی در مفصل گیجگاهی فکی شود. در این شرایط، کشیدن دندان عقل علاوهبر جلوگیری از پوسیدگی و بیماری بالقوه، مزیت کاهش درد را نیز فراهم میکند. چراکه منجر به کاهش فشار، حساسیت لثه و حساسیت دندان میشود.
مطمئنا بعد از انجام آن، کیفیت زندگی شما بالاتر و محدودیت کمتری برای خوردن و آشامیدن خواهید داشت. گاهی نیز سردردهای مزمن، ناشی از فشاری است که دندان عقل به استخوان فک وارد میکند.
فوائد کشیدن به موقع دندان عقل
طبق نکات ذکرشده در بخش قبل، از مهمترین فوائد کشیدن دندان عقل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- به حداقل رساندن شلوغی دندانها و جلوگیری از مشکلات ارتودنسی
- جلوگیری از آسیب به دندانهای دیگر
- کاهش احتمال بروز بیماری و التهاب دهان
- رفع ناراحتی دهان و صورت
- پیشگیری از ایجاد کیست، تومور و آسیب فک
نحوه کشیدن دندان عقل توسط دندانپزشک
اصولا ابتدا دندانپزشک از دهان شما رادیوگرافی میگیرد تا دندان عقل شما را ببیند. بسته به موقعیت این دندان، ممکن است نیاز به ارجاع به جراح دهان و دندان داشته باشید. زیرا اگر حالت نهفته داشته باشد یا در استخوان فک گیر کرده باشد، لازم است جراحی انجام شود. در غیر این صورت، بهصورت سرپایی و مانند سایر دندانها به راحتی توسط دندانپزشک کشیده میشود.
اگر قرار باشد بهصورت سرپایی برداشته شود، از قبل بیحسی موضعی دریافت خواهید کرد. اما اگر نیاز به جراحی توسط جراح دهان و دندان باشد، ممکن است بیهوشی عمومی دریافت کنید. در این شرایط، در حین جراحی کاملا خواب هستید و بعد از آن نیز برای بیدار شدن به زمان بیشتری نیاز دارید و احتمالا باید پس از عمل به اتاق ریکاوری منتقل شوید.
هنگامیکه ماده بیحسی به درستی ناحیه آسیبدیده را بیحس کرد، دندانپزشک از ابزار خاصی برای شل کردن و جدا کردن بافت اطراف دندان عقل و برداشتن آن استفاده میکند. اما جراح دهان و دندان لازم است بعد از بیهوش شدن بیمار، یک برش در بافت لثه ایجاد کند تا بتواند به دندان عقل نهفته دسترسی پیدا کند. در این حین ممکن است نیاز به برداشتن مقداری از استخوان نیز داشته باشد.
بعد از تخلیه دندان توسط ابزارهای تخصصی، محل جراحی بخیه میشود و گاز استریل روی آن قرار میگیرد تا لخته خون ایجادشده را حفظ و به بهبود بافت لثه کمک کند. کل این عمل احتمالا کمتر از یک ساعت طول خواهد کشید.
دندان عقل را می توان ایمپلنت کرد؟
متخصصین ایمپلنت و دندانپزشکی معمولاً به بیماران خود توصیه میکنند که در صورت نیاز به جایگزینی دندان عقل خود از روشهای دیگری به جز ایمپلنت استفاده کنند. دندان عقل به دلیل موقعیت و مساحت محدود در دهان و همچنین پیچیدگی در ساختارش، برای ایمپلنت کردن مناسب نمیباشد. از جمله دلایل دیگر عدم توصیه به ایمپلنت کردن دندان عقل، میتوان به مشکلات مربوط به جراحی، عفونتهای محیطی، و عدم تطابق با سایر دندانها اشاره کرد. بنابراین، برای جایگزینی دندان عقل، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کرده و روشهای مناسب و جایگزین را بررسی نمایید.
مدت زمان بهبودی پس از جراحی کشیدن دندان عقل چقدر است؟
اصولا واکنش هر بیمار به جراحی متفاوت است. برخی از بیماران تقریبا بلافاصله بهبود مییابند و میتوانند خود را به خانه برسانند و به برخی از فعالیتهای عادی بازگردند. اما برخی دیگر ممکن است احساس خوابآلودگی بیشتری داشته باشند (بهویژه پس از بیهوشی عمومی) و نیاز داشته باشند که شخصی آنها را به خانه برساند.
اکثر افراد تا 3 روز یا بیشتر پس از جراحی، التهاب، تورم و ناراحتی خفیف دارند. با این حال، ممکن است نتوانند به راحتی دهان خود را به طور کامل باز کنند.
مراقبتهای لازم بعد از کشیدن دندان عقل
برای بهبودی سریعتر، پیشنهاد میکنیم به نکات زیر توجه کنید:
- تا چند ساعت گاز استریل را روی محل جراحی نگهدارید تا خونریزی متوقف شود. سپس آن را عوض کنید و به آرامی محل زخم را با آب نمک گرم بشویید.
- برای کاهش تورم، هر بار به مدت 15 دقیقه کیسه یخ را روی گونه خود قرار دهید.
- داروهای تجویزشده مانند آنتیبیوتیک، مسکن و داروهای ضدالتهاب را مصرف کنید و تمام دستورالعملهای دندانپزشک یا جراح خود را دنبال کنید.
- 24 تا 48 ساعت استراحت کنید و تا یک هفته از انجام فعالیت بدنی زیاد خودداری کنید.
- تا دو هفته از مصرف الکل و سیگار پرهیز کنید. زیرا باعث تداخل در روند بهبودی محل زخم میشوند.
- برای نوشیدن مایعات، از نی استفاده نکنید. زیرا فشار ناشی از مکیدن میتواند به لخته خون ایجادشده و بافت محل زخم آسیب برساند.
- به طور معمول مسواک بزنید و نخدندان بکشید تا بتوانید دهان خود را از ذرات باقیمانده غذا و باکتریهای مضر دور نگهدارید. مراقب باشید که محل زخم با مسواک برخورد نکند.
خطرات احتمالی کشیدن دندان عقل
پس از کشیدن دندان عقل، ممکن است مشکلات زیر را داشته باشید:
- درد و تورم در لثه و حفره دندان
- خونریزی که معمولا در طی چند ساعت متوقف میشود.
- مشکلات یا درد هنگام تلاش برای باز کردن فک
- آسیب به تاج یا ریشه دندان مجاور
- بروز حفره خشک که باعث درد و تورم میشود و زمانی اتفاق میافتد که لخته خونی که از حفره دندان محافظت میکند خیلی زود از بین برود.
- بیحسی در دهان و لبها بهدلیل آسیب یا تورم اعصاب فک
- ایجاد سوراخ در حفره سینوس پس از کشیدن دندان عقل از فک بالا
- واکنش آلرژیک به مواد بیهوشی یا بیحسی
سخن آخر
بنابراین، وضعیت دندان عقل باید با خطرات و مزایای کشیدن آن سنجیده شود. مطمئنا مشورت با یک دندانپزشک یا جراح دهان و دندان، اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما خواهد گذاشت.
برای دیدن ویدئو نمونه کارها به اینستاگرام دکتر قادری سر بزنید .